හරස් කඩ 3

පහුගිය ලිපි වලින් අන්තර්ජාලය සහ මිනිස් හැසිරීම් රටාත්, සංස්කෘතියේ ගතික ස්වභාවයත් ගැන ඉතාම කෙටියෙන් අපි සලකා බැලුවා. මේ උත්සහ කරන්නේ තවත් කතා කරන්න අකමැති  මාතෘකාවක් ගැන කතා කරන්න. ලිංග භේදය.

මිනිස් සමාජයේ ප්‍රධාන දෙබෙදුම. පිරිමි සහ ගැහැණු. එත් මේ දෙකොටසටම අයිති නැහැයි කියන කට්ටියත් ඉන්නවා කියල කියනවා නේද? එතකොට අර ලස්සන දෙබෙදුමට මොකද වෙන්නේ? මේ ගැන ටිකක් හොයල බලන එක වටිනවා.

මේ පටන් ගන්න හදන්නේ පොඩි ජීව විද්‍යා පාඩමක්. සමහරු නම් මේ කියන ඒවා දන්නවා ඇති. 

මුලින්ම කියන්න තියෙන්නේ අපේ මේ ශරීර ඔක්කොම හැදිලා තියෙන්නේ සෛල වලින්. මේ සෛල ඇතුලේ තියෙනවා න්‍යෂ්ටිය කියල විශේෂ කොටසක්. න්‍යෂ්ටිය තමයි සෛලය පාලනය කරන මොළේ.[1] මේක ඇතුලේ තියෙනවා එක එක විදිහට දඟර වැටුණු DNA කියන කාබනික රසායනික අණුව. අපි හැමෝගෙම සෛල ඇතුලේ මේ DNA  කෑලි 46ක් තියෙනවා. 23ක් ආවේ අම්මගෙන්. ඉතිරි 23 තාත්තාගෙන්. අපේ ඇඟේ සෛල ට්‍රිලියන ගානක් තිබුනට ඒ හැම සෛලයකම තියෙන්නේ එකම DNA ටික,කිසිම වෙනසක් නැතුව.  දැන් මේ කෑලි  46 අම්මගෙන් ආපු එකයි තාත්තාගෙන් ආපු එකයි කියල ජෝඩු කරපුහවම ජෝඩු 23ක් හදන්න පුළුවන්. අපි එක ජෝඩුවකට නමක් දෙනවා X සහ Y කියල. X හැම තිස්සෙම අම්මගෙන්. Y තාත්තාගෙන්.

දැන් 46 සෙට් එකක XX තිබුනොත් එයා ගැහැණු කෙනෙක්. සෙට් එකේ XY තිබුනොත් පිරිමි කෙනෙක්. මේකට අපි කියනවා ජානමය නැත්තම් වර්ණදේහමය ලිංගය කියලා. [2] හරි සරලයි නේද?

එතකොට ඩිම්බ සෛලයකට[3] ශුක්‍රාණු සෛලයක්[4] හම්බවෙනකොටම වර්ණදේහමය ලිංගය තීරණය වෙලා ඉවරයි. 

මේ XX හරි XY හරි, ඊට පස්සේ කළලයේ අභ්‍යන්තර ලිංගේන්ද්‍රිය තීරණය කරනවා. හැම කලලයක්ම මුලින් ම හැඩ ගැහිලා තියෙන්නේ ගැහැණු විදිහට වර්ධනය වෙන්න. එත් Y තියෙනවනම් පිරිමි විදිහට වර්ධනය වෙනවා. වෙන විදිහකට කිව්වොත් Y තියෙනවානම් කලලයේ වෘෂණ කෝෂ වර්ධනය වෙනවා. Y නැත්තම් ඩිම්බ කෝෂ වර්ධනය වෙනවා.[5]

ඊළඟට තියන්නේ බාහිර ලිංගේන්ද්‍රිය වර්ධනය. වෘෂණ කෝෂ ශ්‍රාවය කරන හෝමෝන නිසා පුරුෂ ලිංගයත් ඒ හෝමෝන නැතිනම් ස්ත්‍රී ලිංගයත් වර්ධනය වෙනවා. කලිනුත් කිව්වා වගේ කොහොමත් ගැහැණු වෙන්න තමයි අපි හැඩ ගැහිලා තියෙන්නේ. බබා ඉපදුනහම කට්ටිය බලන්නේ මේ බාහිර ලිංගේන්ද්‍රිය තමා.[6]

හරි. මේ ඔක්කොටමත් පස්සේ තියෙනවා සමාජය විසින් තීරණය කරන ලිංගය. ඒක සංස්කෘතිය මත තීරණය වෙනවා. ඒ කියන්නේ සමාජය පිරිමි කියල සලකනවානම් ගැහැණු කෙනෙක් වුනත් සමාජයේ පිරිමියෙක් විදිහට පිලිගන්නවා කියන එක. [7]

දැන් කියන්න ඕනේ මේ විස්තර කරපු හැම පියවරකම වැරදි සිද්ධ වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා උදාහරණයක් විදිහට බාහිරින් ගැහැණු එත් ජානමයව පිරිමි අය ඉන්නවා. මේ වගේ උදාහරණ ගොඩක් තිබ්බත් අපේ සමාජය මේ ඔක්කොම එක්කෝ ගැහැණු එක්කෝ පිරිමි කියලා බෙදල වෙන් කරනවා.

 මේ අපි කතා කලේ ලිංග භේදයේ ජීව විද්‍යාත්මක පැත්ත. 

ඉඩ තියෙන විදිහට සමාජයේ මේ ගැන තියෙන ආකල්ප ගැනත් සලකලා බලමු.

[1]. මෙහෙම කිව්වට මේක හරිම සංකීර්ණ ඒ වගේම ලස්සන ක්‍රියාවලියක්. මෙන්න විකිපීඩියා ලිපියක්.

[2]. ඉංග්‍රීසියෙන් කිව්වොත් Genetic  Sex 

[3].ගැහැණු ජන්මාණු සෛල. ඒ කියන්නේ ප්‍රජනනය සඳහාම විශේෂයෙන් හැඩගැහුණු සෛල.

[4]. පිරිමි ජන්මාණු සෛල.

[5]. Gonadal Sex

[6]. Genital Sex

[7]. ඉංග්‍රීසියෙන් sex සහ gender කියලා වචන දෙකකින් මේ සංකල්ප දෙක වෙන් කෙරුණත් අපේ සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ මේක ටිකක් පැටලිලි සහගතයි.

පුමිතිරිබව කියන වචනය අහල ඇති.